Το ∆ικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης με απόφασή του (βλ. εδώ) παρέχει διευκρινίσεις ως προς την ευθύνη των ασκουσών εµπόριο µέσω διαδικτυακής αγοράς εταιριών για προσβολές του δικαιώµατος επί των σηµάτων που διαπράττουν χρήστες.Κατά την απόφαση του Δ.Ε.Ε., τα εθνικά δικαστήρια πρέπει να διαθέτουν την εξουσία να διατάσσουν τις εν λόγω εταιρίες να λαµβάνουν µέτρα όχι µόνον προκειµένου να θέτουν τέρµα στις προσβολές των δικαιωµάτωνπνευµατικής ιδιοκτησίας αλλά και να προλαµβάνουν νέες προσβολές της ιδίας φύσεως.
Η υπόθεση αφορούσε τo eBay και τη L’Oréal. Η eBay ασκεί εµπόριο µέσω διαδικτυακής αγοράς σε παγκόσµιο επίπεδο, στο πλαίσιο της οποίας οι ιδιώτες και οι επιχειρήσεις µπορούν να αγοράζουν και να πωλούν µεγάλη ποικιλία προϊόντων και υπηρεσιών. .Η L’Oréal είναι δικαιούχος ευρείας κλίµακος σηµάτων τα οποία χαίρουν φήµης. Η διανοµή των προϊόντων της (κυρίως καλλυντικών προϊόντων και αρωµάτων) διενεργείται µέσω κλειστού δικτύου διανοµής, οι δε εγκεκριµένοι διανοµείς απαγορεύεται να προµηθεύουν προϊόντα σε άλλουςδιανοµείς. Η L'Oréal προσάπτει στην eBay ότι ενείχετο σε προσβολές του δικαιώµατος επί των σηµάτων, διαπραχθείσες από χρήστες του ιστοτόπου της. Εξάλλου, αγοράζοντας από υπηρεσίες αντιστοιχίσεως παρεχόµενες επί πληρωµή στο ∆ιαδίκτυο (όπως το σύστηµα AdWords της Google) λέξεις κλειδιά στοιχούσες στις ονοµασίες των σηµάτων της L’Oréal, η eBay κατευθύνει τους χρήστες της προς προϊόντα προσβάλλοντα το δικαίωµα επί των σηµάτων, προϊόντα τα οποία προτείνονται προς πώληση στον ιστότοπό της. Επιπλέον, η L’Oréal θεωρεί ότι οι καταβληθείσες από την eBay προσπάθειες για την παρεµπόδιση της πωλήσεως προϊόντων αποµιµήσεως στο ιστότοπό της είναι ανεπαρκείς. Η L'Oréal εντόπισε διαφορετικές µορφές παραβάσεων µεταξύ των οποίων καταλέγονται και η πώληση και προσφορά προς πώληση σε καταναλωτές εντός της Ενώσεως προϊόντων φερόντων σήµατα της L’Oréal, τα οποία προορίζονται από την ίδια προς πώληση σε τρίτα κράτη (παράλληλη εισαγωγή).
Το High Court (Ηνωµένο Βασίλειο), ενώπιον του οποίου εκκρεµεί η διαφορά, υπέβαλε πλείονα
ερωτήµατα στο ∆ικαστήριο σχετικά µε τις υποχρεώσεις που ενδέχεται να υπέχει εταιρία ασκούσα εµπόριο µέσω διαδικτυακής αγοράς προκειµένου να παρεµποδίζονται οι χρήστες της από τη διάπραξη παραβάσεων συνισταµένων στην προσβολή του δικαιώµατος επί των σηµάτων.
Το ∆ικαστήριο υπογραµµίζει προκαταρκτικώς ότι ο δικαιούχος του σήµατος µπορεί να επικαλεστεί το αποκλειστικό δικαίωµά του έναντι φυσικού προσώπου το οποίο πωλεί µέσω του ∆ιαδικτύουπροϊόντα φέροντα το σήµα µόνον όταν οι ως άνω πωλήσεις λαµβάνουν χώρα στο πλαίσιο εµπορικής δραστηριότητας. Το ίδιο συµβαίνει, ιδίως, αν οι πωλήσεις εκφεύγουν, λόγω του όγκου και της συχνότητάς τους, των ορίων µιας ιδιωτικής δραστηριότητας.
Το ∆ικαστήριο αποφαίνεται κατ’ αρχάς επί των εµπορικών πράξεων µε προορισµό την Ένωση µέσω διαδικτυακών αγορών όπως αυτή της eBay. ∆ιαπιστώνει ότι οι κανόνες της Ενώσεως σε θέµατα σηµάτων εφαρµόζονται και επί των προσφορών προς πώληση και επί τωνδιαφηµίσεων προϊόντων φερόντων σήµα και ευρισκοµένων εντός τρίτων κρατών, αφ’ ης στιγµής αποδεικνύεται ότι οι ως άνω προσφορές και οι διαφηµίσεις προορίζονται για καταναλωτές της Ενώσεως.
Εναπόκειται στα εθνικά δικαστήρια να εκτιµούν, κατά περίπτωση, αν υφίστανται κατάλληλες ενδείξεις ώστε να συνάγεται ότι η προσφορά προς πώληση ή η διαφήµιση η οποία αναρτάται σε διαδικτυακή αγορά προορίζεται για καταναλωτές της Ενώσεως. Επί παραδείγµατι, τα εθνικά δικαστήρια θα µπορούν να λαµβάνουν υπόψη τις γεωγραφικές ζώνες όπου ο πωλητής είναι έτοιµος να αποστείλει το προϊόν.
Ακολούθως, το ∆ικαστήριο αποφαίνεται ότι ο ασκών εµπόριο µέσω διαδικτυακής αγοράς δεν κάνει ο ίδιος χρήση των σηµάτων, κατά την έννοια της νοµοθεσίας της Ενώσεως, αν παρέχει υπηρεσία συνιστώµενη απλώς στο να διευκολύνει τους πελάτες του να εµφανίζουν, στο πλαίσιο των εµπορικών δραστηριοτήτων τους, µέσω του ιστοτόπου του, σηµεία στοιχούντα σε σήµατα.
Εξάλλου, το ∆ικαστήριο διευκρινίζει ορισµένα στοιχεία αφορώντα την ευθύνη του ασκούντος εµπόριο µέσω διαδικτυακής αγοράς. Υπογραµµίζοντας ότι η εκτίµηση αυτή εναπόκειται στα εθνικά δικαστήρια, το ∆ικαστήριο κρίνει ότι ο ασκών το εµπόριο διαδραµατίζει ενεργό ρόλο, ικανό να του επιτρέψει να λάβει γνώση ή να έχει έλεγχο των αφορώντων τις ως άνω προσφορές δεδοµένων, οσάκις παρέχει συνδροµή συνιστάµενη µεταξύ άλλων στη βελτιστοποίηση της παρουσιάσεως των προσφορών προς πώληση µέσω ∆ιαδικτύου και στην προώθησή τους. Αν ο ασκών το εµπόριο διαδραµάτισε τέτοιο «ενεργό ρόλο», αδυνατεί να επικαλεστεί την απαλλαγή από την ευθύνη την οποία αναγνωρίζει το δίκαιο της Ενώσεως, υπό ορισµένες προϋποθέσεις, σε παρέχοντες υπηρεσίες µέσω του ∆ιαδικτύου, όπως είναι οι ασκούντες εµπόριο µέσω του ∆ιαδικτύου.
Εξάλλου, ακόµη και στην περίπτωση κατά την οποία ο ασκών εµπόριο δεν διαδραµάτισε τέτοιο ενεργό ρόλο, δεν δύναται να επικαλεστεί την ανωτέρω απαλλαγή από την ευθύνη του, αν είχε λάβει γνώση γεγονότων ή περιστάσεων βάσει των οποίων ένας συνετός επιχειρηµατίας θα όφειλε να διαπιστώσει τον παράνοµο χαρακτήρα των προσφορών προς πώληση µέσω του ∆ιαδικτύου και, σε περίπτωση λήψεως γνώσεως, αν δεν ενήργησε ταχέως προκειµένου να αποσύρει τις επίδικες πληροφορίες από τον ιστότοπό του ή να καταστήσει αδύνατη την πρόσβαση σε αυτές.
Τέλος, το ∆ικαστήριο αποφαίνεται επί του ζητήµατος των δυναµένων να εκδοθούν από δικαστήρια διαταγών εις βάρος του ασκούντος εµπόριο µέσω του ∆ιαδικτύου όταν ο τελευταίος δεν αποφασίζει µε δική του πρωτοβουλία να τεθεί τέρµα στις προσβολές των δικαιωµάτων της πνευµατικής ιδιοκτησίας και να αποφευχθεί η επανάληψή τους στο µέλλον.
Έτσι, υφίσταται η δυνατότητα να διαταχθεί ο ως άνω ασκών εµπόριο να λάβει µέτρα ικανά να διευκολύνουν την ταυτοποίηση των πωλητών πελατών του. Συναφώς, ναι µεν απαιτείται ο σεβασµός της προστασίας των δεδοµένων προσωπικού χαρακτήρα, πλην όµως, εφόσον ο διαπράττων την προσβολή συναλλάσσεται και δεν ενεργεί στο πλαίσιο της ιδιωτικής ζωής του, πρέπει να είναι σαφώς αναγνωρίσιµος.
Κατόπιν αυτού, το ∆ικαστήριο εκτιµά ότι το δίκαιο της Ενώσεως απαιτεί τα κράτη µέλη να διασφαλίζουν ότι τα αρµόδια σε θέµατα προστασίας των δικαιωµάτων πνευµατικής ιδιοκτησίας εθνικά δικαιοδοτικά όργανα έχουν την ευχέρεια να διατάσσουν τον ασκούντα εµπόριο µέσω διαδικτυακής αγοράς να λαµβάνει µέτρα τα οποία συµβάλλουν όχι µόνο στο να τίθεται τέρµα στις προσβολές των δικαιωµάτων αυτών εκ µέρους των χρηστών, αλλά και να προλαµβάνονται νέες προσβολές της ίδιας φύσεως. Οι συναφείς διαταγές πρέπει να είναι αποτελεσµατικές, αναλογικές, αποτρεπτικές και δεν πρέπει να θέτουν εµπόδια στο νόµιµο εµπόριο.
